Οκτώβρης - Μήνας ευαισθητοποίησης για τη ΔΕΠΥ

Η ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας) επηρεάζει περίπου το 5-8% των παιδιών παγκοσμίως και είναι η πιο συνήθης νευροαναπτυξιακή διαταραχή στους νέους. Υπάρχει επίσης η ΔΕΠΥ στους ενήλικες (η οποία συνεχίζεται από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση), με λιγότερο γνωστή επικράτηση στον πληθυσμό. Πρόσφατα, συζητείται και η ΔΕΠΥ με έναρξη στην ενήλικη ζωή.

Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι περίπου 350,000 άτομα έχουν ΔΕΠΥ, αλλά μόνο ένα μικρό ποσοστό διαγιγνώσκεται, ειδικά στους ενήλικες, και ακόμη λιγότεροι από αυτούς λαμβάνουν θεραπεία.

Η θεραπεία είναι σημαντική, καθώς η ΔΕΠΥ είναι ένας από τους ισχυρότερους παράγοντες που οδηγούν τους ανθρώπους στη χρήση παράνομων αμφεταμινών, στην υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ή στην αποτυχία της εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα χαμηλό εισόδημα. Οι άνθρωποι που έλαβαν έγκαιρη φαρμακευτική αγωγή είχαν μείωση 85% του κινδύνου να αναπτύξουν εξάρτηση από ουσίες (αναφορά του New Zealand Drug Foundation 2024).

Η ΔΕΠΥ εμποδίζει τις καριέρες, καθώς δημιουργεί εμπόδια στην επιτυχία των ατόμων που αναλαμβάνουν απαιτητικές δουλειές. Είναι επίσης δυσανάλογα εκπροσωπούμενη στον πληθυσμό των φυλακισμένων, καθώς είναι ένας από τους παράγοντες που οδηγούν σε απερίσκεπτη και επικίνδυνη συμπεριφορά αναζήτησης συγκινήσεων. Η μη θεραπευόμενη ΔΕΠΥ μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις των ανθρώπων, την απασχόλησή τους και την ψυχική τους υγεία, καθώς οδηγεί σε χαμηλή αυτοεκτίμηση, αρνητική αυτοεικόνα, άγχος και κατάθλιψη.

Ενώ η ΔΕΠΥ συχνά παραμένει αδιάγνωστη στους ενήλικες, επηρεάζει άτομα σε όλα τα φύλα, τις εθνοτικές ομάδες και τις κοινωνικοοικονομικές ομάδες. Ιστορικά, περισσότερα αγόρια διαγιγνώσκονταν, αλλά τώρα γνωρίζουμε ότι η αναλογία αγοριών προς κοριτσιών είναι πιθανό να είναι ίση, καθώς τα κορίτσια συχνά βιώνουν λιγότερο ορατά συμπτώματα ή τα κρύβουν πιο ενεργά από ό,τι τα αγόρια.

Η ΔΕΠΥ συχνά εμφανίζεται σε οικογένειες, με περίπου το 25% των παιδιών με ΔΕΠΥ να έχουν γονέα που έχει επίσης τη διαταραχή. Το 50-70% των παιδιών ξεπερνούν τη ΔΕΠΥ στην ενηλικίωση, αν και πολλά συνεχίζουν να παρουσιάζουν κάποια συμπτώματα που ενδέχεται να μην πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια.